Derisa koronavirusi vazhdon të përhapet, shkencëtarët kanë zbuluar se një fatkeqësi tjetër luan rol kyç në rritjen e numrit të njerëzve që vuajnë nga COVID-19.
Fatkeqësia në fjalë janë zjarret.
Një studim i ri i botuar në revistën Science Advances, zbuloi se rritja e grimcave të vogla të tymit nga zjarret e vitit 2021 çoi në një rritje të rasteve dhe vdekjeve nga COVID-19 në Kaliforni, Oregon dhe Uashington.
“Ndotja e ajrit me grimca të vogla mund të jetë një mjet shtesë për përhapjen edhe më të shpejtë të virusit,” tha për CNN Francesca Dominici, bashkautore e studimit dhe profesoreshë e biostatistikës, shkencës së popullsisë dhe të dhënave në Harvard T.H. Shkolla Chan e Shëndetit Publik.
“Është një kombinim i rrezikshëm. Duke pasur parasysh që ne shohim një rrezik në rritje të infektimit me variantin delta dhe ne tashmë kemi zjarre në pyje, kjo do të jetë shqetësuese,” shtoi ajo.
Grimcat e imëta ose PM 2.5, janë ndër ndotësit më të vegjël, por edhe më të rrezikshëm. Kur thithen, ato udhëtojnë thellë në indet e mushkërive, në mënyrë që ata gjithashtu të hyjnë në qarkullimin e gjakut.
Grimcat PM 2.5, të cilat vijnë nga burime të tjera, të tilla si makina, dhe shoqërohen me një numër komplikimesh shëndetësore: astma, sëmundje të zemrës, bronkit kronik dhe sëmundje të tjera të frymëmarrjes – në thelb i bëjnë njerëzit të ndjeshëm ndaj COVID-19 të rëndë, madje edhe fatal.
Albert Rico, shefi mjekësor i Shoqatës Amerikane të Mushkërive, i cili nuk u përfshi në studim, tha se ndotja e ajrit nga tymi i zjarrit mund të shkaktojë pneumoni.
“Grimcat e vogla që arrijnë në mushkëri krijojnë kushte të mira për zhvillimin e infeksioneve, siç janë viruset,” tha Rico për CNN.
“Sistemi imunitar është i përqendruar në luftimin e efekteve të grimcave, dhe tani ne kemi një virus kundër të cilit gjithashtu duhet të luftohet”, shtoi ai.
Donghai Lieng, një profesor i shëndetit dhe mjedisit në Universitetin Emory, i cili nuk ishte i përfshirë në studim, tha për CNN se ky është një studim shumë i rëndësishëm.
“Ky është një nga studimet e para për të gjetur një lidhje midis grimcave PM 2.5 në ajër pas një zjarri në Shtetet e Bashkuara dhe sesi ato kontribuojnë në përkeqësimin e situatës së COVID-19, përfshirë vdekjen”, tha Lieng.
