Filmi që pasqyron jetën e refugjatëve të Bosnjës në portin e Kopenhagës, i realizuar në një anije që kishte shërbyer si strehimore për ta, ka arritur të bindë jurinë e Festivalit të Filmit Dokumentar dhe të Shkurtër “Dokufest”, si më i miri i këtij edicioni.
Rrëfimi personal i regjisorit, Vladimir Tomiq në dokumentarin “Flotel Europa”, ka mallëngjyer anëtarët e jurisë që kanë vlerësuar dokumentarët në kuadër të kategorisë së filmave nga Ballkani.
“Regjisori arrin në kujtesën kolektive dhe përvojën kolektive përmes një historie shumë personale, që kapërcen vetveten dhe gurgullon nëpër histori deri në ditën e sotme. Duke ikur. Duke lëvizur. Duke pritur. Një ekzistencë e lënë të lundroj në Flotel Evropa”, thuhet në deklaratën e Jurisë të përbërë nga Pavel Smejkal, Iva Radivojevic dhe Alexei Dmitriev.
Vet regjisori Vladimir Tomiq që ka qenë i pranishëm në festival ka bërë të ditur se bashkë me nënën dhe vëllanë në vitet e 90’ta kanë qëndruar në Flotel Europa, pasi më parë ishin larguar shkaku i luftës në Bosnje dhe Hercegovinë.
“Nëna ka xhiruar pamje të familjes në Flotel Europa dhe ato ia ka dërguar babait në Bosnje..”, ka thënë ai.
Për dallim prej Tomiqit, si regjisor premtues në kuadër të garës së filmave nga Ballkanit është shpallur Gurcan Keltek me filmin “Colony”, që paraqet tregimin për kërkimet e të zhdukurve në Malet Beshparmak.
Në natën përmbyllëse të festivalit në ceremoninë zyrtare t edicionit XIV janë shpalosur edhe fituesit e kategorive tjera. Në Garën e Dokumentarëve të gjatë Ndërkombëtarë filmi më i mirë është shpallur “Machine Gun or Typewriter” nga Travis Wilkerson, ku një burrë i dëshpëruar kërkon dashurinë e tij të humbur përmes një transmetimi ilegal në radio.
Filmi “Machine Gun or Typewriter” i Travis Wilkerson fiton si filmi më i mirë ndërkombëtar.
Çmimi special i jurisë i është dhënë dokumentarit “The Royal Road” të Jenni Olson.
Ndërkaq dokumentari më i mirë i shkurtër është shpallur “Things” nga Ben Rivers, një film që përqendrohet në ambientin shtëpiak që na rrethon përkatësisht objektet e çmuara tek të cilat regjisori kthehet për rehati ose material.
Juria, një çmim special ia ka dedikuar edhe dokumentarit të shkurtër “Scrapbook” të Mike Hoolboom “për trajtimin e tij të sofistikuar të një teme kinematografike që është edhe personale edhe historike”.
Dokumentari më i mirë mjedisor është shpallur “Virunga” i regjisorit Orlando von Einsiedel. Ndërsa çmimin special ia kanë dhënë dokumentarit “White Coal”, të regjisorit Georg Tiller.
Në anën tjetër filmi më i mirë i shkurtër në edicionin e XIV-të të DokuFestit është shpallur “Listen”, i dyshes së regjisorëve Hamy Ramezan dhe Rungano Nyoni.
Te kategoria e dokumentarëve për të drejtat e njeriut, filmi më i mirë është shpallur “Democrats” i regjisores Camilla Nielsson, që është një histori unike e elitës politike në Zimbabve dhe përpjekjes së tyre për të vendosur parimet për ardhmërinë e vendit.
Derisa te filmat kombëtarë “Të Pafajshmit” nga Amir Vitija, që trajton traumat e luftës së fundit në Kosovës është shpallur më i miri.
Në edicionin e XIV-të të DokuFestit janë shfaqur 238 filma në 8 kinema të ndryshme, përgjatë nëntë ditëve. Në qendër të vëmendjes në këtë edicion ka qenë tema e migrimit, që është trajtuar në aspekte të ndryshme, si përmes filmit ashtu edhe debateve. Ndërkohë punëtori të ndryshme janë realizuar me filmbërës dhe profesionistë të industrisë së filmit.
Më poshtë gjeni çmimet e këtij edicioni:
ÇMIMI I PUBLIKUT: REMAKE, REMIX, RIP-OFF nga Cem Kaya
PROCREDIT EKO VIDEO:
1st Je polic i vetvetes nga Albulena Veliu
2nd Shit nga Vali Gjinali
3rd Ruaje Ambientin nga Imer Veliu
GARA KOMBËTARE – FITUES: TË PAFAJSHMIT by Amir Vitija
Juria: Izer Aliu, Delphine Jeanneret, Bujar Kabashi
Deklarata: Filmi përdor një mekanikë të vjetër kinematografike që të na mbajë pezull, dhe ngadalë zbulon një problem shoqëror që i referohet luftes pa na detyruar ta rijetojmë atë.
GARA E FILMAVE TË SHKURTËR – FITUES: LISTEN nga Hamy Ramezan dhe Rungano Nyoni
Juria: Laurence Reymond, Gunhild Enger, Diana Nenadić
Deklarata: Rreth një gruaje të gatshme për të shprehur veten, filmi përshkruan se si gjuha është një mjet paradoksi. Kjo fytyrë e paparë i bën jehonë shumë çështjeve sociale dhe politike, në një pasqyrim të shkëlqyer të”dështimit” të artit të të dëgjuarit.
GARA E FILMAVE TË SHKURTËR – ÇMIMI SPECIAL: SUPPORTING FILM nga Douwe Dijkstra
Deklarata: Një film argëtues që përdor një përzierje mbresëlënëse të teknikës për të përcjellur ndjenjën e gëzuar të të shikuarit filma.
GARA E DOKUMENTARËVE TË MJEDISIT – FITUES: VIRUNGA nga Orlando von Einsiede
Juria: Flo Stone, Vasif Kortun, Sebastian Mez
Deklarata: Ne shikuam një seri të filmave të bukur, të sofistikuar dhe gjerësisht divergjent për garën. Bërja e disa prej tyre kërkon fonde të mëdha dhe ekipe të konsiderueshme të post-prodhimit, ndërsa bërja e disa tjerave kërkon hulumtime rigoroze dhe përdorimin e ndërlikuar të arkivave të filmit. Disa ishin shumë të sinqertë në lidhje me mesazhin e tyre, të tjerët përgjigjeshin përmes mjeteve të fiksionit.
Të gjithë ata ishin të bashkuar në sensin e këmbënguljes, dëshpërimit dhe shpresës si kur jemi në përfundim të karburanteve fosile ekonomike që ne do ti shterrim vetëm nëse ato nuk i shkatërrojnë shumicën e specieve në tokë, duke përfshirë edhe ne njerëzit.
Pas një shqyrtimi të kujdesshëm ne zgjodhëm filmin “Virunga” për hetimin intensiv dhe krahasimin e tregimeve në zhvillim, për urgjencën në ndjekje të trimërisë fisnike të subjekteve të saj dhe për kompozimin e fuqishëm narrative.
GARA E DOKUMENTARËVE TË MJEDISIT – ÇMIMI SPECIAL: WHITE COAL nga Georg Tiller
Deklarata: Juria e Garës së dokumentarëve të mjedisit jep çmim special filmit “White Coal” për qetësinë e tij delikate dhe minimale, për imazhet e tij magjepsëse dhe tregimin e një historie me shumë pak fjalë.
GARA E DOKUMENTARËVE PËR TË DREJTAT E NJERIUT – FITUES: DEMOCRATS by Camilla Nielsson
Juria: Charlotte Selb, Oskar Alegria, Agon Maliqi
Deklarata: Ne kemi gjetur në filmin fitues një qasje shumë freskuese, të nuancuar dhe të ndershme për një histori tjetër shumë delikate – luftën e individëve dhe shoqërive për të arritur kompromis dhe harmoni në fytyrën e strukturave përçarëse dhe abuzive të energjisë. Nëpërmjet një kinematografie të mrekullueshme dhe redaktimit, një tregim joshës dhe mahnitës në qasje në prapaskenë. Filmi fitues portretizon funksionimet e brendshme të një procesi të rrallë për shekullin e 21 – përpjekjen e një vendi për të vendosur themelet për të drejtat e njeriut dhe institucionet e përgjegjshme dhe për të sfiduar pushtetin arbitrar të papërpunuar. Fituesi i çmimit për filmin më të mire për të Drejtat e Njeriut është “Democrats” nga Camilla Nielsson.
GARA E DOKUMENTARËVE NDËRKOMËTARË/METRAZHI I SHKURTË – FITUES: THINGS by Ben Rivers
Juria: Ben Fowlie, Thomas Logoreci, Michael Pattison, Lois Patiño, Jean Pierre Rehm
Deklarata: Çmimi i filmit më të mirë të shkurtë ndërkombëtar i dhurohet regjisorit Ben Rivers për filmin Things, për humorin e tij përmes subjketeve të ndryshme, i cili i mblodhi së bashku në mënyrë interesante dhe personale.
GARA E DOKUMENTARËVE NDËRKOMËTARË/METRAZHI I SHKURTË – ÇMIMI SPECIAL: SCRAPBOOK nga Mike Hoolboom
Deklarata: Çmimi Special shkon për filmin Scrapbook të Mike Hoolboom për trajtimin e tij të sofistikuar të një subjekti kinematografik i cili është personal dhe historik.
GARA E DOKUMENTARËVE NDËRKOMËTARË/METRAZHI I GJATË – FITUES: MACHINE GUN OR TYPEWRITER nga Travis Wilkerson
Deklarata: Machine Gun or Typewriter nga Travis Wilkerson fiton çmimin e filmit më të mirë ndërkombëtar për eksplorimin e tij të gjallë politik dhe etnik të romancës dhe qytetit.
GARA E DOKUMENTARËVE NDËRKOMËTARË/METRAZHI I GJATË – ÇMIMI SPECIAL: THE ROYAL TOAD nga Jenni Olson
Deklarata: Filmi i resgjisorit Jenni Olson The Royal Road është shpërblyer me Çmimin Special për kapsulimin e një qyteti kinematografik përmes mjeteve të thella personale dhe rigjallërimit të bukur.
GARA E DOKUMENTARËVE TË BALLKANIT – BALKAN NEWCOMER:COLONY nga Gürcan Keltek
Juria: Pavel Smejkal, Iva Radivojevic, Alexei Dmitriev
Deklarata: Elementet e peisazhit të cilat nxjerrin në dritë gjurmët e ngjarjeve torturuese në këtë film lakonik dhe të ndjeshëm.
GARA E DOKUMENTARËVE TË BALLKANIT – FITUES: FLOTEL EUROPA nga Vladimir Todorovic
Deklarata: Regjisori arrin në kujtesën kolektive dhe përvojën kolektive përmes një historie shumë personale, që tejkalon veten dhe gurgulimet përmes historisë për të paraqitur një ditë. Largimi. Zhvendosja. Pritja. Një ekzistencë e lërë për të notuar në Flotel Europa.
