Sipas ligjit të ri për menaxhimin e mbeturinave nga 20 tetori ndalohet përdorimi i qeseve plastike dhe plastikës njëpërdorimshe, ndërsa gjoba për ata që i hedhin në treg këto produkte do të jetë nga 1000 deri në 40000 euro.
“Nga data 20 tetor hyn në fuqi ndalimi i përdorimit të qeseve plastike për mbajtjen e një muri me trashësi 15 deri në 50 mikron, për ta thënë më afër, këto janë përafërsisht qeset që jepeshin në supermarkete në arkë, ndërsa çanta deri në 15 mikron, qeset më të holla lejohen në përdorim për paketimin e ushqimeve dhe produkteve, qeset me trashësi muri më shumë se 50 mikron nuk janë të ndaluara, por shitësit do të duhet të paguajnë një tarifë për përdorimin e atyre qeseve”, shpjegon Jasmina Jankoviq Mishniq, nga Ministria e Ekologjisë.
Ajo ishte e ftuar në programin e mëngjesit të TVMZ dhe theksoi se disa qese do të mbeten në përdorim. Ekziston edhe një dispozitë që parashikon tarifat që duhet të paguhen çdo muaj. Shitësit do të dorëzojnë raporte për sasinë e qeseve të shitura në Agjencinë për Mbrojtjen e Mjedisit. Në bazë të atij raporti, Agjencia do të dorëzojë shumën e kompensimit dhe ai kompensim do të derdhet në Fondin për Mbrojtjen e Mjedisit dhe ato mjete do të përdoren për zgjidhjen e disa çështjeve mjedisore dhe për ngritjen e vetëdijes së qytetarëve.
“Përveç ndalimit të qeseve nga 15 deri në 50 mikron, kemi edhe ndalime për disa produkte plastike njëpërdorimshe, në radhë të parë ka shkopinj për veshët, përveç atyre që përdoren për qëllime mjekësore, pra për marrjen e tamponëve. Setet plastike, pjatat, pirunët, lugët, dorezat, dorezat e tullumbaceve plastike, përveç rasteve kur janë për qëllime profesionale, ambalazhe, këto janë kutitë në të cilat, për shembull, tani është paketuar ushqimi për dërgesë. Plastika të tjera që nuk mbulohen nga ky ndalim i 20 tetorit mbulohen nga sistemi i përgjegjësisë së zgjeruar. Pra, në atë mënyrë do të zgjidhet problemi i plastikës që për fat të keq e kemi”, shpjegon Jankoviq Mishniq.
Shitësit me pakicë të veshjeve dhe këpucëve mund të përdorin qese mbi 50 mikron, por ata do të paguajnë një tarifë për to. Siç shprehet ajo, ka mundësi që kjo tarifë të përfshihet në çmimin e produktit, ose në vend të tij të ketë ndonjë shtesë.
“Rekomandimi është padyshim që të jenë qese letre, që të na ndotin sa më pak ambientin, sepse ne e kemi sjellë këtë ndalim në radhë të parë, pikërisht sepse këto janë disa produkte që hidhen lehtësisht pasi të përdoren. Dhe ne nuk jemi të ndërgjegjshëm për mjedisin për t’i asgjësuar siç duhet, “tha ajo.
Sa i përket politikës së gjobave, gjobat do të variojnë nga 1000 deri në 40000 euro. Gjoba vendosen për kompanitë që tregtojnë këto produkte të ndaluara, si dhe për personin përgjegjës në atë kompani, dhe Inspektimi i Tregut është autoriteti kompetent për kontroll.
Ligji parashikon gjithashtu tarifa të veçanta për asgjësimin e mbetjeve të përziera komunale, sepse qëllimi është të reduktohet depozitimi i mbetjeve në vendgrumbullime dhe të mbyllen venddepozitimet deri në vitin 2030.
“Ligji i ri për menaxhimin e mbeturinave duhet të rrisë deponimin primar, gjegjësisht ndarjen primare të mbeturinave, që do të thotë ndarje selektive, grumbullim selektiv i mbeturinave dhe të rrisë shkallën e riciklimit”, theksoi Jankoviq Mishniq.
