Jeffrey Hovenier – Kurti
Askush nuk duhet të jetë i kënaqur me zgjedhje që rezulton me më pak se 4 për qind të pjesëmarrjes së votuesve në votime.
Kështu është shprehu ambasadori i ShBA-së në Kosovë, Jeffrey Hovenier, në një intervistë për televizionin 21.
Megjithatë, ai thotë se zgjedhjet ishin ligjore dhe kishte një proces ligjor të kërkuar dhe thotë se komuniteti ndërkombëtar nuk e konteston këtë, por shton se “mendoj se është me rëndësi ta kemi në mendje, siç e thashë më parë, dhe këtë e tha edhe QUINT në kumtesën e javës së kaluar, duhet të jemi të kujdesshëm me atë çfarë ndodhi këtu”.
“Asnjëri nga këta zyrtarë nuk do të mund të pohojë një mandat të fortë apo një mbështetje të fuqishme nga popullata për të cilën tani janë përgjegjës dhe kanë përgjegjësi për të administruar për shkak të pjesëmarrjes së vogël të votuesve”, deklaroi mes tjerash Hovenier.
Më poshtë, intervista e plotë:
Ambasador Hovenier, mirë se vini në RTV 21 dhe faleminderit që keni ndarë kohën tuaj me mua sot
Hovenier: Faleminderit për ftesën. Kënaqësi të jem këtu!
Faleminderit. Ambasador, procesi i betimit të kryetarëve të rinj të katër komunave në veri të Kosovës do të përfundojë këtë javë. Diku në ndërtesat zyrtare diku tjetër jashtë tyre. Disi një procedurë e çuditshme. Ishte e nevojshme të bëhet një gjë e tillë? Brenda e jashtë?
Hovenier: Është një pyetje e vështirë për një përfaqësues të një vendi të huaj të përgjigjet. Por, duhet të kemi parasysh disa çështje kur flasim për zgjedhjet, por edhe për procesin e marrjes së detyrës së kryetarëve të zgjedhur në katër komunat në veri. E para, duhet ta kujtojmë se pse ishin këto zgjedhje të jashtëzakonshme. Ishin zgjedhje të jashtëzakonshme sepse katër kryetarët e mëparshëm të zgjedhur dhanë dorëheqje në nëntorin e kaluar së bashku me pjesëtarët e tjerë serbë etnikë për shkak të shqetësimeve dhe në protestë me politikat e qeverisë së Kosovës. Siç e kuptoj unë ligjin e Kosovës, dhe kjo ndodh në cilëndo demokraci, se kjo kërkon që të bëhen zgjedhje të reja, të zgjidhen kryetarë të rinj për të zëvendësuar kryetarët që kanë dhënë dorëheqje. Ishim të kënaqur se qeveria e ka pranuar, në këtë rast Komisioni Qendror i Zgjedhjeve e ka pranuar, dhe Presidentja Osmani mori vendimin se zgjedhjet e dhjetorit duhet të shtyhen për shkak se kushtet në terren mund të pengojnë mbajtjen e zgjedhjeve të lira dhe të drejta. Qeveria, KQZ dhe autoritetet morën vendimin atëherë që t’i caktojnë ato për në prill dhe sa më afër asaj date ishte e qartë se autoritetet e përcaktuan se kushtet janë plotësuar për të mbajtur zgjedhjet. Tani, ne kemi paralajmëruar gjatë gjithë kohës për të siguruar se do të ketë zgjedhje që do të përfshijnë pjesëmarrje sa më të madhe të mundshme të qytetarëve dhe se do të organizohen në atë mënyrë që avancojnë vizionin e përbashkët që kemi për një shtet demokratik dhe autoritetet funksionale. Askush nuk duhet të jetë i kënaqur me zgjedhje që rezulton me më pak se 4 për qind të pjesëmarrjes së votuesve në votime. Zgjedhjet ishin ligjore dhe kishte një proces ligjor të kërkuar dhe ne nuk e kontestojmë këtë, por mendoj se është me rëndësi ta kemi në mendje, siç e thashë më parë, dhe këtë e tha edhe QUINT në kumtesën e javës së kaluar, duhet të jemi të kujdesshëm me atë çfarë ndodhi këtu. Asnjëri nga këta zyrtarë nuk do të mund të pohojë një mandat të fortë apo një mbështetje të fuqishme nga popullata për të cilën tani janë përgjegjës dhe kanë përgjegjësi për të administruar për shkak të pjesëmarrjes së vogël të votuesve. Pra porosia gjatë gjithë këtij procesi ishte, ne i kemi inkuruajuar vazhdimisht që të bëjnë punën në përputhje me ligjin por të jeni të mençur politikisht. Tani kemi katër kryetar, një ka marrë detyrën dhe tre të tjerë duhet ta bëjnë këtë. Porosia jonë për kryetarët, dhe kjo nuk është sekrete, se ata duhet ta konsiderojnë veten më shumë në rolin administrativ teknik. Por është punë politike megjithatë realiteti është ashtu siç e thash se besoj se asnjë prej kryetarëve nuk do të jetë i lumtur me 4 për qind, apo në disa raste në komuna te tjera më specifike, me 5 për qind të votuesve të mundshëm aktualisht dolën për të votuar. Ne i kemi inkurajuar ata që ta bëjnë punën e tyre siç kërkohet me ligj, të ofrojnë shërbime për qytetarët, të jenë kryetarë për të gjithë qytetarët, por gjithashtu të mos ndërmarrin veprime që do të sugjeronin se ata kanë mandat që mund të bëjnë ndryshime madhore, të ndërmarrin nisma të re. Këto janë dhe duhet të bëhen ashtu që pasqyron atë që e kanë thënë: janë zgjedhur për t’u kujdesur për të gjithë qytetarët, që janë të kujdesshëm ndaj shqetësimeve të të gjithë qytetarëve dhe për çështjet që i takojnë të gjithë qytetarëve, Dhe kjo më kthen tek pyetja juaj: madje edhe mënyra se si ata marrin detyrën, që duhet të bëhet shpejt, duhet të bëhet në mënyrën që në vend se të krijojë tensione të reja ose të krijojë çështje të reja, t’u sinjalizojnë qytetarëve se ata i kuptojnë shqetësimet dhe janë të gatshëm t’u përgjigjen atyre shqetësimeve. Një nga këshillat tona ishte: mos kërkoni t’i përmbaheni orarit për të dhënë betimin në ndonjë vend ku do t’ju duhet të përdorni forcën për të siguruar qasje. Ne nuk mendojmë se kjo është mënyrë e mirë për të nisur një mandate sfidues. Mendojmë se një mundësi e mirë për të nisur mandatin sfidues është që qytetarëve t’u dërgohen sinjale se si kryetar e kuptoni përgjegjësinë që keni për secilin dhe i përgjigjeni shqetësimeve të tyre. Kjo është këshilla jonë.
Përgjegjës për kë? Nuk ka serbë që kanë votuar, kishte disa shqiptarë që kanë votuar. Kishte pak përqindje për të gjithë këta kryetarë të zgjedhur në pjesën veriore të Kosovës të zgjedhur me ta them 1 ose 2 për qind. Pra, përgjegjës për kë?
Hovenier: Mendoj se çdo zyrtar i zgjedhur është përgjegjës në entitetin ku janë zgjedhur. Dhe sërish, kur bëni betimin, betoheni edhe për ligjin dhe kornizën që krijon detyrën. P.sh. një kryetar i zgjedhur në SHBA është përgjegjës për kushtetutën dhe popullin që i zgjedh ata dhe supozoj se është e njëjtë edhe këtu. Ashtu siç e thashë, nuk e kontestojmë faktin se ligji kërkon një proces dhe e kuptojmë këtë. Ne duam të jemi të sigurt se kjo është bërë në mënyrë të drejtë. Pra këta kryetarë, besoj unë, janë përgjegjës për të gjithë qytetarët në komunën e tyre dhe ata janë tani zyrtarë të zgjedhur. Pra ata duhet të bëjnë punë dhe të veprojnë në mënyrë që reflekton se janë të ndjeshëm ndaj shqetësimeve të të gjitha komuniteteve të tyre dhe të jenë të gatshëm të ofrojnë shërbimet për të gjithë qytetarët, pavarësisht dallimeve të përkatësisë së tyre etnike apo cilado dallime të tjera.
Ato që po flasim është: pse i dhatë mbështetje një procesi që kishte probleme me legjitimitetin por jo ligjshmërinë.
Hovenier: Do të kontestoj qëndrimin tuaj se i kemi dhënë mbështetje këtij procesi. Vendimi është marrë nga qeveria e Kosovës
Por ju i dhatë mbështetje atyre…
Hovenier: Nuk pajtohem. Nuk pajtohem fuqishëm. Atë që thamë është se nuk e kundërshtojmë Qeverinë e Kosovës për të përmbushur përgjegjësinë ligjore. Po kthehem te pika e parë, pse u mbajtën zgjedhjet? Pati zgjedhjet për shkak se katër kryetarë dhanë dorëheqje. Mbase ju e dini më mirë se sa unë se çfarë parasheh ligji i Kosovës por në shumicën e demokracive kur një zyrtar i zgjedhur jep dorëheqje duhet të mbahet një proces ligjor për t’i zëvendësuar ata. Ne i dhamë këshilla autoriteteve të Kosovës për këtë. Por nuk mund të them se e mbështetëm këtë. Atë që bëmë është se shprehëm të kuptuarit tonë se si duhet të procedohet. Dhe ne qartazi nuk i dekurajojmë autoritetet e Kosovës që të punojnë në përputhje me ligjin e tyre.
A i këshilluat autoritetet e Kosovës dhe posaçërisht zonjën Presidente që edhe njëherë t’i shtyjnë këto zgjedhje për të gjetur një momentum të ri për to? Marrë parasysh se kishte paralajmërime nga serbët e Kosovës dhe posaçërisht nga ata në veri të Kosovës se nuk do të marrin pjesë në zgjedhje?
Hovenier: Ne kemi biseduar me të gjitha palët e interesuara dhe me të gjithë hisedarët në këtë proces për këtë. Këshilla jonë për Listën Serbe dhe përfaqësuesit e tjerë serbë, ishte që të marrin pjesë në këto zgjedhje: bëni më të mirën që të jeni në pozitë të përfaqësoni më së miri komunitetin tuaj. Nuk ishte e domosdoshme të merrej ajo këshillë, por kjo ishte këshilla jonë. Nuk ishte vetëm këshillë amerikane, por edhe e të gjithë partnerëve tanë. Dhe duke hyrë në specifika për rekomandimet e mia për presidenten Osmani, më duhet të them se ajo ishte një bisedë diplomatike e privilegjuar, por unë gjithashtu mund të them se gjatë gjithë kohës, këshilla jonë ishte: mendoni se si do të zhvillohen ato dhe mendoni se si do të mund me kujdes të respektoni kornizën ligjore që Kosova kërkon duke siguruar se ju po dërgoni sinjale për të gjithë këta qytetarë, në veçanti në rastin e komunave në veri ku serbët etnikë kanë shprehur shqetësime për situatën, se jeni të vëmendshëm dhe e kuptoni se doni të jeni të vëmendshëm ndaj këtyre shqetësimeve.
Ambasador, më lejoni t’ju pyes: këta kryetarë janë vetëm kryetarë teknikë. Nuk janë politikë, apo?
Hovenier: Njerëzit më pyesin shumë për këtë: teknikë vs. politikë, por çka dëshiroja të them – gjithashtu mund ta themi politikë vs. administrativë – por çka dëshiroja të them dhe çka ende dëshiroj të them është: mendoj se asnjë nga kryetarët nuk duhet të besojë, me një numër i vogël i votuesve me të drejtë vote ka votuar, në njërën ose mënyrën tjetër, se ata kanë mandat të bëjnë ndryshime të mëdha, se kanë mandat të ndërmarrin një numër nismash, në veçanti nisma që do të ishin shqetësuese për një pjese të një komuniteti. Atë që po provojmë të nxjerrim kur themi teknikë ose administrativ është kjo: shërbejuni qytetarëve tuaj. Ligji i Kosovës kërkon që të ketë kryetar, Ministria e Financave duhet të ketë një partner, Qeveria qendrore duhet të ketë një zyrtar që të kryej funksione të caktuara që të dërgojë para, të bëjë mbështetjen programore, pra bëjeni këtë, përkujdesuni për qytetarët tuaj por bëjeni në një mënyrë që nuk e krijon kundërthënie ose që shkakton tensione. Por më parë bëjuni një burim i zvogëlimit të tensioneve. Dhe disa nga sinjalet e para janë se duket që kryetarët e zgjedhur e kuptojnë se duhet të provojnë të kenë një administrim komunal që është multietnik, që përfaqësojnë përbërjen e komunës. Ky është sinjali i drejtë të cilën ne po e kërkojmë.
Në këtë rast, a janë këta kryetarë të zgjedhur me një mandat prej 4 vjetësh apo ende po kërkohet një zgjidhje që i rikthen përfaqësuesit e serbëve të Kosovës në katër komunat në veriun e Kosovës?
Hovenier: Mendoj se kjo është më shumë një çështje për zyrtarët e Kosovës dhe ligjin e Kosovës. Por do ta them këtë: deri sa po punojmë për çështjet me prioritet për të arritur një Asociacion të Komunave me Shumicë Serbe që është një hap jetik përpara në procesin e zbatimit të marrëveshjes bazë dhe të aneksit të pajtuar në Ohër, pritjet tona do të jenë se kur ta kemi arritur një Asociacion të Komunave me Shumicë Serbe dhe kur të kenë ndryshuar kushtet në terren, ne gjithashtu shpresojmë se do të ketë një pranim politik për nevojën për përfaqësues të zgjedhur politikë që njëmend do të përfaqësojnë popullatën – përfshirë edhe në mënyrat që nuk janë pasqyruar me vetëm 4 për qind të popullatës që kanë dalur në votime, do të përfaqësojnë këto komunitete,
A është procesi i integrimit të serbëve në institucione i ndërlidhur posaçërisht me procesin e themelimit të Asociacionit?
Hovenier: Një pyetje e vështirë për mua që t’i përgjigjem, Atë që mund të them është se jam në dijeni që disa serbë e kanë tërhequr këtë paralele dhe kanë bërë këtë lidhje. Nga perspektiva e SHBA-së këto janë dy gjëra që duhet të ndodhin. Është e vështirë për mua të them se cila është sekuenca apo shkaku e pasoja. Ne duam të shohim kthimin e serbëve në institucione. Bashkësia ndërkombëtare ka bërë përpjekje të mëdha përgjatë një kohe të gjatë për të ndërtuar sistemin ligjor të Kosovës dhe kornizat. Aranzhimet që sigurojnë se komunitetet pakicë, posaçërisht serbët e Kosovës por jo vetëm ata, janë të përfaqësuar kanë të drejtën e tyre për ta praktikuar në mënyra të veçanta. Mënyra më e mirë për të arritur këtë është pjesëmarrja e serbëve, në këtë rast, në institucione dhe kjo ishte edhe pjesë e Marrëveshjes së Brukselit dhe shpresojmë ta shohim të zbatohet plotësisht, përfshirë edhe kthimin e tyre. Ndërkohë, Kosova është zotuar në vitin 2013 për krijimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe. Ne kemi qenë shumë të qartë publikisht për një kohë të gjatë dhe presim të bëhet dhe tani është më urgjente dhe në kohë sepse është një element fondamental i përgjegjësisë së Kosovës dhe përkushtimit të Kosovës edhe me Marrëveshjen e Brukselit por edhe kur bëhet fjalë për marrëveshjen për normalizimin e marrëdhënieve. Ne duam ta shohim atë të ketë ecur përpara dhe atë urgjentisht dhe mendojmë se është koha tani. Jo sepse ne po provojmë të krijojmë probleme për Kosovën por në të kundërtën. Ne e kemi thënë shumë qartë se rruga e Kosovës për ta përmbushur vizionin e saj si një shtet i integruar plotësisht në strukturat evropiane dhe euro-atlantike bëhet vetëm përmes zbatimit të marrëveshjes bazë dhe aneksit. Dhe kjo nënkupton se detyra urgjente për Kosovës është që ta themelojë Asociacionin e Komunave me Shumicë Serbe.
Ambasador, a po i bëni shumë presion Kosovës, institucioneve të Kosovës dhe Kryeministrit të Kosovës, z. Kurti duke kërkuar nga ai që ta themelojë Asociacionin. Pse ka shumë presion mbi Kosovën për këtë çështje?
Hovenier: Me duhet ta kontestoj kualifikimin e presionit. Ne jemi miqtë më të ngushtë të Kosovës. SHBA-ja ka qëndruar me Kosovën shumë përpara pavarësisë. Mendoj se askush nuk mund ta vë në dyshim qëllimin tonë dhe vizionin. Vizioni ynë mbetet ai që ka qenë gjithnjë, një shtet shumëkombësh, sovran, i pavarur dhe demokratik. Që funksionon, siç është, si një shtet në Ballkanin Perëndimor, i integruar plotësisht në strukturat evropiane dhe euroatlantike, edhe në BE edhe në NATO. Ne besojmë se Kosova duhet të ecë përpara me themelimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe, sepse kjo është rruga për ta arritur këtë. Pra kjo të konsiderohet presion. Merrni parasysh këshillat tona më të mira. Dëshirën tonë për të ndihmuar Kosovën të krijojë kushtet për të arritur këtë vizion të përbashkët.
Pra, a mund të them po insistoni? Në vend se po bëni presion po insistoni? Kemi dëgjuar dje..
Hovenier: Mendoj se nuk e kam përdoru atë fjalë. Kam thënë inkurajojmë. Unë do të them fjalët që i përdor. Ju mund të jeni të lirë të përdorni fjalët që doni, por unë do të përdorë ato që dua.
Faleminderit! Një qëndrim se nuk ka Republikë Serbe në Kosovë është ritheksuar edhe njëherë në dëgjimin në Senatin e SHBA-së. Por një draft statut i Asociacionit të Ekipit Menaxhues po merret parasysh për diskutim. Ky draft statut është përshkruar si një përpjekje për një autonomi më të madhe për serbët në Kosovë. Atëherë çfarë po diskutojnë palët tani? A po diskutohet ky draft specifik?
Hovenier: Kjo është më shumë pyetje për Miroslav Lajçakun se për mua. Por, me kënaqësi e theksoj se cili është qëndrimi i SHBA-së për këtë çështje. Ne kemi qenë shumë të qartë dhe kjo është theksuar në mënyrë të hollësishme në artikullin e 30 janarit nga këshilltari i DASH Derek Chollet dhe nga zëvendës ndihmës sekretari Gabriel Escobar. Ne e kemi bërë të qartë dhe edhe ne kemi vizion për këtë: ne nuk e mbështesim asnjë gjë që i përngjan Republikës Serbe, ne nuk mbështesim një rregullim që kërkon ndryshim të Kushtetutës së Kosovës apo që është në shpërputhje me vendimin e Gjykatës Kushtetuese. Ne nuk mbështesim një shtresë tjetër të Qeverisë. Jam në dijeni se Ekipi Menaxhues ka paraqitur propozim në tavolinë, jam në dijeni se shumë veta kanë vlerësuar se ky propozim i Ekipit Menaxhues shkon përtej kësaj kornize apo kufizimeve që i përshkruajta. Në rregull. Marrëveshja e Brukselit e përshkruan se ekipi menaxhues e bën këtë punë dhe e paraqet propozimin në tavolinë, por Marrëveshja e Brukselit gjithashtu kërkon që palët pastaj e diskutojnë dhe e negociojnë atë. SHBA ia ka bërë të qartë Qeverisë së Kosovës edhe privatisht edhe publikisht se ne po e përcjellim këtë dhe le ta përdorim një shprehje amerikane: ne jemi përkrah juve. Ne nuk do ta mbështesim një rregullim që i tejkalon këto vija. Pra ajo që po presim që Qeveria e Kosovës të bëjë është që të marrë pjesë aktivisht dhe në mënyrë kreative, në mënyrë urgjente në këtë proces dhe Miroslav Lajçak, që të ndërtojnë një statut. Pran ë këtë po e kërkojmë dhe inkurajojmë. Kam kërkuar nga Qeveria e Kosovës që të na japë më shumë ide. E mirëpresim letrën e vizionit të Kryeministrit Kurti, por është dy faqe e ideve strategjike të nivelit të lartë. Tani duhet të hyjmë në çështjet praktike të hartimit të njëmendtë të statutit që vë në zbatim këtë vizion.
Pra ju nuk keni marr asnjë draft-statut nga Qeveria e Kosovës, të hartuar nga ta, meqë po ju bëni thirrje ta bëjnë këtë?
Hovenier: Deri në këtë kohë nuk kam parë më shumë, në kuptimin e një teksti specifik, nga ajo që është bërë publike. Mund t’ju them se gjatë bashkëbisedimeve të vazhdueshme me Qeverinë e Kosovës kanë qenë se duhet të zhvillojnë këtë ide më shumë. Dhe kolegu im britanik e ka thënë këtë në media gjithashtu. Dhe na lejoni t’ju mbështesim në arritjen e një vizioni që i mbron këto çështje për të cilat shqetësoheni, por gjithashtu ndihmon në themelimin e Asociacionit .. Dhe arsyeja pse duam ta shohim këtë dhe dua ta përsëris është se ne besojmë dhe jemi të sigurt në vlerësimin tonë se rruga e Kosovës në arritjen e integrimit në strukturat evropiane dhe euro-atlantike, rruga e Kosovës në ripozicionimit të marrëdhënies së saj me Serbinë që të jetë më pak problem dhe më pak kërcënim dhe të gjitha përfitimet që vijnë nga kjo, përfshirë edhe më shumë investime direkte meqë ata do të shqetësohen më pak për mundësi të konfliktit, përfshirë edhe njohjen e pasaportave, leje të njoftimit, targave të Kosovës nga Serbia, kalon përmes krijimit të Asociacionit. Është pjesë e marrëveshjes. Ne po ua kërkojmë të dyja palëve që të zbatojnë plotësisht të gjitha pikat e marrëveshjes, që për Kosovën përfshinë Asociacionin. Ne duam të shohim këtë të jetë arritur dhe mënyra se si arrihet kjo është përmes një pune aktive të këtij procesit të Miroslav Lajçak.
A është Asociacioni, në mesin e shumë marrëveshjeve të tjera të arritura në Bruksel, marrëveshja më e rëndësishme? Apo siç po thotë Kryeministri të gjitha marrëveshjet janë të një niveli?
Hovenier: Marrëveshja bazë thekson se si të gjitha pikat janë të rëndësishme. Dhe ato janë të gjitha të rëndësishme. Është, megjithatë, çështje e sekuencimit, çështja se çka bën dhe në çfarë rendi dhe si. Ne besojmë se rruga përpara për Kosovën është përmbushja e obligimit të marrë në 2013 për themelimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe me të gjitha kufizimet që fola. Dhe ne besojmë se kjo e hap, kjo është gjëja themelore që Kosova duhet të bëjë më marrëveshjen bazë dhe krejt këto mundësi të ardhshme hapen për Kosovën
Në dëgjimin në Senatin e SHBA-së, është thënë se të dyja palët kanë bërë pak në dialog, në zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit. Pra, edhe Kosova edhe Serbia u mbajtën përgjegjëse. Nëse të dy palët kanë marrë përgjegjësi, a i konsideroni palët të jenë të papërgjegjshme në këtë proces deri tani?
Hovenier: Nuk e di nëse do të karakterizoja sjelljen e tyre por dua ta bëjë të ditur ajo që është thënë në dëgjimin e Senatin dhe kjo është se në besojmë se të dyja qeveritë duhet të jenë më të angazhuara në zbatimin e plotë të Marrëveshjes. Kolegu im Chris Hill mund të flas më shumë se çfarë presim që Serbia të bëjë, por është një listë e gjërave që presim që Serbia t’i bëjë dhe kjo është me të vërtetë e rëndësishme. Unë jam këtu të flas se çfarë Kosova duhet të bëjë. Ajo që Kosova duhet ta bëjë tani është ta themelojë Asociacionin e Komunave me Shumicë Serbe.
Jeni optimist për këtë?
Hovenier: Unë jam diplomat i karrierës dhe duhet të jem optimist. Por më duhet të jem edhe realist gjithashtu.
Pra ju jeni optimist bazuar në diskutimet që keni me Qeverinë? E besoni se Qeveria e Kosovës është e përgjegjshme dhe do të vazhdojë që në mënyrë të përgjegjshme të përmbushë obligimet e saj?
Hovenier: Sigurisht është shpresa ime dhe sigurisht se është edhe këshilla ime. Nuk shoh arsye që administrata Kurti të mos e bëjë këtë.
Cilat janë levat tuaja kundër palëve për të nxitur zbatimin e marrëveshjes, përveç kritikës ndaj tyre për ngecje në zbatim?
Hovenier: Mendoj se nuk është çështje e levave se sa është çështje se sa merr ose nuk merr Kosova si rezultat i përzgjedhjeve që ka bërë. Siç e thashë duke ecur përpara në zbatimin e marrëveshjes shtynë përpara shumë gjëra të mira për Kosovën. Ecja përpara në projektimin e saj në anëtarësimin e plotë në strukturat evropiane dhe euro-atlantike dhe sërish, siç thashë, shkon përmes zbatimit të marrëveshjes dhe arritja e zbatimit të marrëveshjes për Kosovën tani është ecja përpara në themelim të Asociacionit. Dhe kjo mendoj se është nxitje: a do Kosova ta marr vendin e saj në strukturat evropiane dhe euro-atlantike dhe nëse po, atëherë kjo është rruga. Nëse jo, edhe kjo është zgjedhje. Nuk është diçka që ne e imponojmë apo e dënojmë është vetëm realitet që vjen nëse dështon në zbatim, që është këshillë e jona dhe arsyeja pse Ambasada ime dhe unë jemi shumë të angazhuar dhe aktivë në zbatimin e kësaj marrëveshjeje.
Pra, a mund të shohim këtë verë diçka që lëvizë përpara?
Hovenier: Unë shpresoj se po dhe nuk ka arsye pse jo. /rtv21