Nacionalizmi serbomadh ka pushtuar protestat studentore në Serbi, vlerëson Frankfurter Allgemeine Zeitung në një artikull të titulluar “Eshtrat, Paraardhësit, Atdheu”, raporton Deutsche Welle.

Kulmi i fundit i protestave disamujore në Serbi kundër sundimit të autokratit Aleksandar Vuçiq, më 28 qershor, ka tërhequr vëmendjen edhe jashtë vendit, shkruan gazeta gjermane. “Rreth 140,000 njerëz në Beograd kërkuan zgjedhje të reja.

Ky numër nuk e arriti atë të tubimit të 15 marsit, kur lëvizja studentore arriti të mobilizojë më shumë se 300,000 qytetarë nga e gjithë vendi. Megjithatë, kjo tregoi se protestat kundër kreut të shtetit, më shumë se gjysmë viti pasi filluan në nëntor 2024, nuk e kanë humbur forcën e tyre.

Megjithatë, mbledhja e 28 qershorit tregoi gjithashtu një zhvillim shqetësues për të gjithë Ballkanin, sipas autorit të artikullit, gazetarit Mihael Martens .

“Ky trend ka qenë i dukshëm për njëfarë kohe, por mezi vihet re jashtë vendit: në lëvizjen studentore, e cila vazhdon të jetë forca kryesore lëvizëse pas protestave, ka marrë përsipër një nacionalizëm serbomadh, që të kujton vitet e para të sundimit të luftëdashësit serb Slobodan Milosheviq në fillim të viteve 1990.”

Sipas autorit, kjo ishte demonstruar tashmë nga lista e folësve të zgjedhur nga studentët për tubimin: “Nacionalistët dhe relativizuesit e krimeve të luftës garuan në përhapjen e sloganeve të Serbisë së Madhe. Prezantuesi i zgjedhur nga studentët nuk ishte shumë prapa tyre.”

Vetëm rektori i Universitetit të Beogradit foli me një ton të moderuar, por ai mbeti një përjashtim.

Folësit e tjerë lanë përshtypjen se nuk u interesonte qëllimi fillestar i lëvizjes protestuese – domethënë, rivendosja e demokracisë dhe sundimi i ligjit në Serbi – por më tepër fillimi i luftërave të reja kundër Kosovës ose Bosnjës.

Frankfurter Allgemeine Zeitung shkruan më tej se tubimi u hap nga një student i cili “ulëriti dhe bërtiti në mënyrë histerike” dhe i cili tashmë ishte shfaqur si folës i lëvizjes në disa raste.

“Në një fjalim kuazi-biblik, ai foli shumë për Zotin, serbët dhe Betejën e Kosovës kundër osmanëve më 28 qershor 1389. Kjo datë, e festuar në Serbi si Vidovdan, dita e Shën Vitusit, ka një konotacion mitik në nacionalizmin serb dhe përdoret si një armë universale.

Fakti që studentët zgjodhën atë ditë të veçantë për t’u mbledhur për tubimin paralajmëroi diçka të keqe. Dhe ato paralajmërime u realizuan. 28 qershori është në ‘atdheun tonë të dashur’ dita ‘kur lutjet dhe gjaku bëhen një’, bërtiti përfaqësuesi i studentëve në mikrofon.

Këto janë fjalë të koduara për ideologjinë e Serbisë së Madhe, në emër të së cilës autorët e krimeve serbe në vitet 1990, së pari në Kroaci, pastaj në Bosnjë dhe së fundmi në Kosovë, kryen krime të tilla si gjenocidi në Srebrenicë.”

Fakti që fjalimi i profesorit jo vetëm që u mbajt, por edhe u prit me entuziazëm nga publiku, mund t’u ketë sjellë kujtime të pakëndshme shikuesve që e ndoqën transmetimin në internet, nga vende si Vukovari, Sarajeva apo Prishtina, vlerëson Frankfurter Allgemeine Zeitung.

“Sepse, kur në të kaluarën, ideologjia e Serbësisë së Madhe fliste për eshtrat e paraardhësve dhe se Serbia është kudo ku varrosen serbët, rezultati ishte më shpesh që eshtrat e viktimave jo-serbe përfundonin në varre masive në të gjithë Ballkanin.”

“Sigurisht, jo të gjithë studentët mendojnë njësoj si folësit në protestën e fundit. Ndoshta edhe shumica janë studentë që e konsiderojnë të neveritshëm tonin gjithnjë e më të theksuar të nacionalizmit të Serbisë së Madhe të lëvizjes protestuese kundër sundimit jodemokratik të Vuçiçit. Por nëse nuk distancohen nga shpërthimet nacionaliste si ato në Vidovdan, mund të dëgjohet vetëm ana tjetër, më e errët e Serbisë”, vlerëson autori.