Nga Avni Jashari
Në botën e sotme, demokracitë po përballen me një krizë të dukshme, ku përplasjet gjeopolitike, tensionet e brendshme dhe luftërat në rritje kanë ekspozuar dobësinë e tyre. Qeveritë demokratike, që dikur kishin pozicionin e tyre të palëkundur në ofrimin e stabilitetit dhe drejtësisë, sot duket se janë të pafuqishme për t’u përballur me realitetet e reja globale. Nga konfliktet tradicionale ushtarake deri tek luftrat e fshehta ekonomike dhe dezinformimi, qeveritë demokratike po e zbulojnë veten të kapluara nga sfida që i vënë në dyshim aftësinë e tyre për të garantuar sigurinë dhe mirëqenien.
Një nga arsyet e kësaj dobësie është fragmentimi i brendshëm që po ndodh brenda tyre. Në shumë vende demokratike, polarizimi politik ka arritur nivele të paprecedenta, duke e bërë gjithnjë e më të vështirë arritjen e një konsensusi kombëtar për çështjet kyçe. Debatet për sigurinë kombëtare, politikat ekonomike dhe të drejtat civile shpesh përfundojnë në përplasje ideologjike që ngadalësojnë ose paralizojnë procesin vendimmarrës. Qeveritë e zgjedhura përfaqësuese shpesh janë të kufizuara nga ciklet zgjedhore, ku fokusi kryesor është fitimi i votave të ardhshme, në vend të ndërtimit të zgjidhjeve afatgjata. Kjo dobësi politike e bën të vështirë për demokracitë që të reagojnë me shpejtësi dhe vendosmëri ndaj krizave ndërkombëtare.
Nga ana tjetër, fuqitë autoritare kanë përfituar nga kjo dobësi, duke shfrytëzuar tensionet e brendshme brenda demokracive dhe duke zgjeruar ndikimin e tyre global. Regjimet autoritare përdorin një përzierje të fuqisë ushtarake, presionit ekonomik dhe teknologjisë për të avancuar interesat e tyre. Duke qenë se janë më pak të prekshme nga presionet politike të brendshme, këto regjime mund të veprojnë me më shumë vendosmëri dhe koherencë në politikën e jashtme, shpesh duke sfiduar ndikimin dhe interesat e demokracive perëndimore. Rusia dhe Kina janë shembuj të qartë të kësaj tendence, duke përdorur strategji hibride si sulmet kibernetike dhe dezinformimi për të destabilizuar demokracitë e tjera, duke krijuar një botë ku fuqia dhe presioni shpesh mbizotërojnë mbi dialogun diplomatik.
Kriza e legjitimitetit brenda demokracive është gjithashtu një aspekt që nuk mund të anashkalohet. Një pjesë e mirë e qytetarëve ndjehen të zhgënjyer nga politikat tradicionale, duke humbur besimin në institucionet e tyre. Rritja e populizmit dhe lëvizjeve ekstremiste tregon se shumë njerëz ndihen të përjashtuar nga përfitimet e sistemit demokratik dhe janë të gatshëm të mbështesin alternativa më radikale. Kjo ndikon drejtpërdrejt në aftësinë e demokracive për të reaguar ndaj krizave, pasi dobësimi i unitetit kombëtar krijon boshllëqe në vendimmarrje dhe veprim. Këto boshllëqe, nëse nuk adresohen, mund të rrezikojnë stabilitetin e brendshëm të demokracive dhe t’i lënë të prekshme ndaj ndërhyrjeve të jashtme.
Për të rigjallëruar forcën e tyre, demokracitë duhet të zhvillojnë një strategji të re të brendshme dhe të jashtme, që të përfshijë pjesëmarrjen e shtuar të qytetarëve dhe forcimin e institucioneve. Demokratët duhet të fokusohen në krijimin e një vizioni afatgjatë që tejkalon politikat e cikleve të shkurtra zgjedhore, duke siguruar se qytetarët ndihen pjesë e një projekti të përbashkët për të ardhmen e vendit. Ky rigjenerim mund të përfshijë edhe një rishikim të strukturës së politikës së jashtme, duke krijuar aleanca të reja dhe duke përmirësuar mekanizmat e diplomacisë globale.
Në përfundim, luftërat dhe tensionet moderne nuk janë vetëm sfida të jashtme për demokracitë, por edhe pasqyrime të krizës së tyre të brendshme. Ndërkohë që fuqitë autoritare forcojnë pozitat e tyre dhe destabilizojnë demokracitë, këto të fundit duhet të rigjejnë rrugën për të rivendosur forcën dhe qëndrueshmërinë e tyre. Zgjidhja nuk qëndron në forcimin e autoritetit në kurriz të lirisë, por në forcimin e institucioneve demokratike dhe në rritjen e besimit të qytetarëve tek qeveritë e tyre. Vetëm përmes një bashkëveprimi të ri ndërmjet qeverive dhe popullit, demokracitë mund të rifitojnë fuqinë dhe legjitimitetin e tyre për të përballuar sfidat e shekullit të XXI.
A.J
