Vetëm në ditën e parë të një lufte midis Shteteve të Bashkuara dhe Koresë së Veriut, sipas një vlerësimi të Universitetit Stanford, një milion njerëz mund të vriteshin.
Megjithatë, pas vizitës time pesë-ditore në Korenë e Veriut me tre kolegë të New York Times, një luftë e tillë bërthamore duket tmerrsisht e imagjinueshme. Në kryeqytetin e Koresë së Veriut, Pyongyang, ishte e qartë se kërcënimi i Presidentit Trump për “shkatërrimin total” të Koresë së Veriut kishte dështuar dhe po përdoret nga Kim Jong-un për propagandën dhe mobilizimin e tij ushtarak.
Vendi ka përdorur fjalët e Trump për të përforcuar narrativën e saj zyrtare se arsenali i saj bërthamor është mbrojtës, që ka për qëllim të mbrojë koreanët nga sulmi i imperialistëve amerikanë. Dhe zyrtarët e Koresë së Veriut përdorin shpërthimin e Trump si një justifikim për të tyren.
“Trump-i amerikan fliste gjëra të pakuptimta për shkatërrimin e vendit tonë”, më tha një oficer ushtarak, z. Col. Hwang Myong-jin. “Pra, sapo udhëheqësi ynë suprem të na japë një urdhër, ne do ta kthejmë të gjithë vendin e SHBA-së në zjarr”.
Një imazh tipik propagandistik tregon një ushtar të fuqishëm të Koresë së Veriut duke kapërcyer në fytyrën e një ushtari amerikan të keq me flokë të verdha dhe duke lexuar “Vdekje pushtuesve”.
Kim nuk dëshiron të duket i dobët dhe sikur ai gërryhet nën trysninë amerikane dhe zyrtarët në Korenë e Veriut në mënyrë të përsëritur cituan kërcënimet e Trump për të justifikuar mobilizimin e tyre ushtarak dhe ngurrimin e tyre për t’u angazhuar në dialog apo pajtim.
“Vërejtjet agresive të administratës aktuale të Trump rreth asaj se si ai mund ta shkatërrojë plotësisht vendin tim e bëjnë të pamendueshëm që ne të mund të fillojmë ndonjë dialog”, tha Ri Yong-pil, një zyrtar i lartë i Ministrisë së Jashtme.
Vizita ime më la që të mendoj që e gjithë strategjia e Trump mbështetet në një sërë konceptesh të gabuara themelore dhe të rrezikshme.
Keqkuptimi i parë është se sanksionet dhe kërcënimet për luftë do të çojnë Korenë e Veriut që të heqë dorë nga armët e saj bërthamore. Secili zyrtar i Koresë së Veriut me të cilin kemi folur, ka këmbëngulur se kjo ishte e pamundur, dhe bashkësia e inteligjencës së SHBA gjithashtu beson se kjo nuk do të ndodhë, sepse Koreja e Veriut sheh armët bërthamore si vendimtare për mbijetesën e saj.
Ne pamë shenja se sanksionet po ashpërsohen, sepse biznesmenët u ankuan rreth Kinës që po godiste tregtinë; çmimet e gazit janë dyfishuar; dhe energjia elektrike është e racionuar. Ndërprerjet e energjisë elektrike janë rutinë edhe në kryeqytet.
Megjithatë, panelet diellore po bëhen gjithnjë e më të zakonshme dhe Kim ka lëvizur për të liberalizuar ekonominë në mënyra që gjenerojnë rritje pavarësisht sanksioneve. Fermat kolektive po lejojnë përdorimin më të madh të parcelave private, menaxherët e fabrikës gëzojnë më shumë përgjegjësi për të gjeneruar fitime dhe tregjet e rrugëve janë më të toleruara se më parë.
Goditja e sanksioneve ndaj elitave është gjithashtu e zymtë nga një iniciativë e Kim për të futur pak zbavitje në jetën e kryeqytetit (leja e veçantë është e nevojshme për koreano-veriorët që të vizitojnë Pyongyangun, jo më të jetojnë atje).
Ky është ende vendi më totalitar në botë, por ka një park zbavitës, një park ujor, zonë ski dhe një shfaqje delfinësh – versioni i Koresë së Veriut të SeaWorld. (Unë me të vërtetë gëzova shfaqjen me delfinat, derisa përfundoi me imazhe të raketave në ekrane të gjërë).
Reformat ekonomike ndihmuan në gjenerimin e rritjes së G.D.P.-së, pas staniacionit të gjatë, me 3.9 përqind vitin e kaluar, sipas bankës qendrore të Koresë së Jugut. Kjo është më shumë se dyfishi i ritmit të rritjes vitin e kaluar në SHBA prej 1.6 për qind.
Keqkuptimi i dytë amerikan është se Kina mund të transformojë sjelljen e Koresë së Veriut. Ne kemi ekzagjeruar gjithmonë ndikimin kinez në Korenë e Veriut. Kim ka vazhduar rrugën e tij për të turpëruar Presidentin Xi Jinping dhe zyrtarët kinezë kanë frikë se kjo do të ndodhë përsëri këtë muaj me një lëshim raketash ose një test bërthamor gjatë Kongresit të 19-të të Partisë Komuniste të Kinës.
Koreja e Veriut ka refuzuar madje të lejojë një vizitë nga njeriu kinez për çështjet e Koresë së Veriut, Kong Xuanyou. “Ne e dimë se çfarë do të thoshte Kongi, kështu që ai nuk duhet ta thotë këtu”, më tha një zyrtar i Koresë së Veriut me përbuzje.
Keqkuptimi i tretë amerikan është supozimi se regjimi i Koresë së Veriut është afër kolapsit, dhe se ngërdhitjet dhe presioni do ta përshpejtojnë këtë. Në fillim të viteve 1990 gruaja ime dhe unë zgjodhëm të ishim korrespondentë të Tokios për The Times pjesërisht sepse kjo do të na mundësonte të mbulonim Korenë e Veriut – dhe kolapsin e saj të afërt. Ende po presim.
Po, në një moment do të ndodhë, por mos prisni nesër. Dhe reformat ekonomike, sado modeste, mund t’i japin regjimit pak më shumë jetë.
Trump ka rritur me të vërtetë presionin ekonomik ndaj Koresë së Veriut nëpërmjet sanksioneve të Kombeve të Bashkuara dhe shtrëngimet mund të rriten. Por një nga gabimet më të rënda në marrëdhëniet ndërkombëtare, që na torturon nga Vietnami në Iraku, është që të veprojmë në mendime të dëshiruara dhe jo sipas realitetit dhe kam frikë se kjo po ndodh këtu në një mënyrë të rrezikshme. Për të qenë i hapur, strategjia e Trump më frikëson.
Përmes fjalimeve dhe përmes Twitter-it, ai po përshkallëzon një konflikt dhe trumbeton opsionet ushtarake ndërsa insiston që objektivi i denuklearizimit është i paarritshëm, që taktikat e presionit kinez jorealë dhe një premisë e brishtësisë së regjimit që është mendim i dëshiruar.
Kështu pikërisht nisin luftërat.
/The New York Times – Lexo.al/
