Fitorja e Joe Biden në zgjedhjet presidenciale të SHBA, duke mposhtur populistin konservator Donald Trump, mund të shënojë fillimin e një ndryshimi dramatik në qëndrimin e Amerikës ndaj botës. Por, a do të thotë kjo se gjërat po kthehen në normalitet?
Politikani veteran demokrat, i cili do të marrë detyrën në janar 2021, ka premtuar të jetë një palë e sigurt për botën. Ai zotohet të jetë më miqësorë me aleatët e Amerikës sesa Trump, më i ashpër ndaj autokratëve dhe më i mirë për planetin. Sidoqoftë, panorama e politikës së jashtme mund të jetë shumë më sfiduese sesa kujton ai, shkruan CNN.
Shumë gjëra kanë ndryshuar që kur Biden ishte për herë të fundit në Shtëpinë e Bardhë si zëvendës president i ish-presidentit Barack Obama. Armiqtë e Amerikës, disa të tronditur nga Trump, të tjerët të mundësuar nga ai, janë më të ngulitur.
Presidenti i Rusisë Vladimir Putin, presidenti i Kinës Xi Jinping, udhëheqësi i Koresë së Veriut Kim Jong Un dhe të tjerët shfrytëzuan kotësinë e Trump dhe egon e tij, ndërsa korrin fitimet e tyre – disa tani janë efektivisht udhëheqës për jetën.
Biden premton të jetë ndryshe, të kthejë disa nga politikat më të diskutueshme të Trump duke përfshirë ndryshimin e klimës dhe të punojë më ngushtë me aleatët e Amerikës.
Në lidhje me Kinën, ai thotë se do të vazhdojë vijën e ashpër të Trump për tregtinë, vjedhjen e pronës intelektuale dhe praktikat e detyrueshme të tregtisë duke bashkëpunuar në vend se të ngacmojë aleatët siç bëri Trump.
Në lidhje me Iranin, ai premton se Teherani do të ketë një rrugëdalje nga sanksionet nëse vjen në përputhje me marrëveshjen shumëkombëshe bërthamore që ai mbikëqyri me Obamën, por që Trump hodhi poshtë. Dhe me NATO-n, ai tashmë po përpiqet të rindërtojë besimin duke u zotuar të godasë frikën e Kremlinit.
Këto janë kënaqësi të thjeshta të turmës për politikanin veteran, i cili për shumë vite kryesoi Komitetin e Marrëdhënieve me Jashtë të Senatit Amerikan. I zhytur në traditat e udhëheqjes globale të SHBA që mbrojnë demokracinë dhe të drejtat e njeriut, ai ishte një avokat për ndërhyrjet e SHBA në Ballkan dhe Darfur, dhe shtyu mos përhapjen e armëve bërthamore.
Por ekzekutimi i vizionit të tij të politikës së jashtme tani nuk do të jetë i thjeshtë. Për katër vjet, vendet në të gjithë Evropën, Lindjen e Mesme dhe më gjerë pësuan ndryshime të politikës së jashtme të SHBA-së. Një ditë Trump po tërhiqte trupat amerikane nga Siria në tronditjen e aleatëve me trupa në rrezik, për të ndryshuar shpejt kursin. Putini, presidenti sirian Bashar al-Assad dhe luftëtarët e panumërt islamikë fituan nga konfuzioni i menjëhershëm dhe afatgjatë nga reputacioni i dëmtuar i Amerikës si një aleat i besueshëm.
Biden tani rrezikon të përplaset në një mur të miqve në nevojë, të gjithë të prirë për të gabuar drejt. Pasi aleatët amerikanë duruan një strategji shpërndarëse të politikës së jashtme amerikane që minoi aleancat tradicionale dhe kërcënoi rendin botëror, menaxhimi i pritjeve të tyre për një presidencë të re do të jetë thelbësore.
Presidenti turk Recep Tayyip Erdogan do të jetë gjithashtu një sfidë e re për Biden. Erdogan është duke nxitur konflikte në Siri, Libi dhe Armeni – dhe madje duke rritur tensionet me Greqinë dhe Francën – për të hequr vëmendjen nga dështimet e tij në vend.
Dëshira e Trump për t’u shkëputur nga rajoni i kishte sinjalizuar Erdoganit se Amerika nuk do t’i çonte aleatët për ta detyruar atë; udhëheqësi turk që nga ajo kohë ka dëmtuar aleancën e NATO-s duke blerë armë ruse dhe duke mbështetur sulmet ndaj Lindjes së Mesme të Amerikës dhe interesave të aleatëve evropianë në një mënyrë që nuk ka gjasa të jenë toleruar nga administratat e mëparshme të SHBA.
Trump nuk është i vetmi që fajësohet për vakumin e pushtetit që e bëri të mundur këtë – presidenti në largim vetëm përshpejtoi largimin e mos angazhimit të epokës Obama-Biden. Për katër vjetët e ardhshme, trashëgimia izoluese e vetë Obamës do të ndjekë marrëdhëniet e Biden me aleatët, gjithashtu, veçanërisht në Lindjen e Mesme.
Rezistenca e Trump ndaj Iranit, në të kundërt, u ka ripohuar aleatëve të Gjirit se ai kishte mbështetjen e tyre. Por shqetësimet se gabimet e tij mund të shkaktojnë një luftë, kanë inkurajuar aleatët që gjithsesi të kërkojnë përkrahje diku tjetër, duke thelluar lidhjet me Moskën dhe Pekinin.
Biden tani do të duhet të bindë aleatët se SHBA janë një partner i qëndrueshëm afatgjatë, ndërsa bën mashtrime për kërcënimin afatgjatë të ngritur nga forcimi i Kinës.
